Pasterstwo Karpat

Projekt ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej Karpat

poprzez utrzymanie i rozwój tradycyjnego wypasu owiec na halach
i półnaturalnych łąkach, ochronę tradycyjnych ras zwierząt gospodarskich oraz wspieranie odradzania się tradycji gospodarki pasterskiej.

Polska Górna Orawa jest krainą przylegającą do południowych stoków Babiej Góry i Pilska, a jej granica biegnie grzbietami tych gór. Następnie przechodzi długim grzbietem górskim przez Policę, Przełęcz Spytkowską aż po Żeleźnicę. Bory Orawskie oddzielają ją od Podhala. Na południu jej obszar wyznaczają Mała Fatra, Kubińska Hola oraz Magura Orawska.

Całość Orawy to 1630 km kwadratowych, a w granicach Polski leży jedynie 300 km kwadratowych. Region ten położony jest w dorzeczu rzeki Orawy – najdłuższego dopływu Wagu i doskonale sprzyja pasterstwu. Choć od początku docierający pod Babią Górę osadnicy musieli walczyć z przyrodą o kawałek ziemi, polany, po to by przetrwać, pierwsi osadnicy pasterscy pojawili się na Orawie pod koniec XV i na początku XVI wieku. Wypasali stada owiec na polanach śródleśnych i halach wysokogórskich. Największy rozkwit pasterstwa na tym ternie przypadł na początek XVII wieku – pasły się tutaj wtedy aż 24 tysiące owiec!

Znaczącą datą był dla pasterstwa na Orawie rok 1848. Wtedy to wprowadzono uwłaszczenie. Powstała wtedy wspólna własność, która istnieje do dziś. Rozpoczęto intensywnie zalesiać polany górskie, zmniejszając tym samych liczbę pastwisk. Mimo skarg i procesów hale Babiej Góry oraz Policy zostały zalesione. Wtedy też ludność Orawy zaczęła odstępować od pasterstwa na rzecz rolnictwa. 

 

Pasterstwo Orawskie zalicza się do kategorii całosezonowego wypasu letniego. Wypas organizowano zbiorowo, rzadziej indywidualnie.

Dziś na Orawie obserwuje się wzrost zainteresowania kulturą pasterską, powrotem do przeszłości. Wracają pasterskie święta i zwyczaje. Społeczność Orawy wzięła udział w przygotowaniach i przebiegu Redyku Karpackiego.  

Share

Instytucja współfinansująca


Program szwajcarski

Projekt


Lider projektu


GRID

Partnerzy


Université de GenèveREGIONALNE CENTRUM EKOLOGICZNE - POLSKIE BIURO RECStowarzyszenie EkopsychologiaBeskid ZielonyGazdowie

Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej

Współpracują z Nami: